Д. Джелебов, К. Трифонова, К. Славейков, Я. Рорбах
1Медицински факултет, Тракийски университет, Стара Загора, България 2Очна клиника, Университетска болница, Тюбинген, Германия
Резюме
Очните находки могат да предоставят ценна диагностична информация на мултидисциплинарния екип, особено когато има ограничени външни признаци на насилие. Целта на статията е да се опишат офталмологичните прояви от детското насилие и да се насочи вниманието на специалистите към тях. Използваният метод е литературен обзор чрез търсене в Pubmed, Embase, Google Scholar и свободно търсене. При около една четвърт от всички деца с травма на главата се наблюдава нараняване на едното или двете очи. Около 4-6% от малтретираните деца се насочват предимно към офталмолог поради засягане на очите. Ретинални хеморагии, заедно с летаргия, раздразнителност, увеличаване на обиколката на главата и липса на развитие при кърмачета и малки деца, трябва да предизвикат подозрение за възможна насилствена травма. Измислено или предизвикано заболяване може да бъде причина за необичайни клинични находки и трябва да се има предвид при диференциалната диагноза, когато очни и други аномалии не могат да бъдат обяснени след цялостна оценка. Офталмологична консултация при съмнение за насилие се препоръчва за всяко дете с видимо нараняване на окото, необясними промени в съзнанието, вътречерепен кръвоизлив или възможно заболяване, което може да имитира насилие.
Ключови думи: малтретиране, насилствена травма, ретинални хеморагии, нараняване
Библиография
- Jacobi G (Hrsg.), Kindesmisshandlung und Vernachlässigung. Epidemiologie, Diagnostik und Vorgehen. Hans Huber, Bern, 2008
- Jacobi G, Dettmeyer R, Banaschak S, et al., Misshandlung und Vernachlässigung von Kindern – Diagnose und Vorgehen. Dtsch Ärztebl Int, 2010; 107: 231-240
- Levin A, Christian C, Clinical report – The Eye examination in the evaluation of child abuse. Pediatrics, 2010; 126: 376-380
- Betts T, Ahmed S, Maguire S, et al. Characteristics of non-vitreoretinal ocular injury in child maltreatment: a systematic review. Eye (Lond). 2017;31(8):1146-1154
- Herrmann B, Nichtakzidentelle Kopfverletzungen und Schütteltrauma. Klinische und pathophysiologische Aspekte. Rechtsmedizin, 2007; 18: 9-16
- Weiss R, He C, Khan S, et al., Ocular injuries in pediatric patients admitted with abusive head trauma. Pediatric Neurology, 2022; 127: 11-18
- Friendly D, Ocular manifestations of physical child abuse. Trans Am Acad Ophthalmol Otolaryngol, 1971; 75: 318-332 19
- Elner S, Elner V, Arnall M, et al., Ocular and associated systemic findings in suspected child abuse. A necropsy study. Arch Ophthalmol, 1990; 108: 1094-1101
- Ong T, Hodgkins P, Marsh C, et al., Blinding keratoconjunctivitis and child abuse. Am J Ophthalmol, 2005; 139: 190-19
- deRidder C, Berkowitz C, Hicks R, et al. Subconjunctival hemorrhages in infants and children. A sign of nonaccidental trauma. Pediatr Emer Care, 2013; 29: 222-226 26
- Choudhary A, Servaes S, Slovis T et al. Consensus statement on abusive head trauma in infants and young children. Pediatr. Radiol. 2018; 48:1048–1065
- The Ophthalmology Child Abuse Working Party, Child abuse and the eye. Eye, 1999; 13: 3-10
- Hansen J, Killough E, Moffatt M, et al., Retinal hemorrhages. Abusive head trauma or not? Pediatr Emer Care, 2018; 34: 665-672
- Binenbaum G, Mirza-George N, Christian CW, et al., Odds of abuse associated with retinal hemorrhages in children suspected of child abuse. J AAPOS, 2009; 13: 268- 272
- Buys Y, Levin A, Enzenauer R, et al., Retinal findings after head trauma in infants and young children. Ophthalmology, 1992; 99: 1718-1723 21
- Christian C, Binenbaum G, The eye in child abuse. Child’s Nervous System, 2022; 38: 2335-2344
- Budenz D, Farber M, Mirchandani H, et al. Ocular and optic nerve hemorrhages in abused infants with intracranial injuries. Ophthalmology, 1994; 101: 559-565
- Barth T, Altmann M, Batzlperger C et al., Unilaterale Netzhautblutungen bei Säuglingen – 2 Fälle von Schütteltrauma? Ophthalmologe, 2020; 117: 1033- 1036
- Drack A, Petronio J, Capone A. Unilateral retinal hemorrhages in documented cases of child abuse. Am J Ophthalmol, 1999; 128: 340-344
- Schmidt U, Mittelviefhaus K, Hansen LL, Retinale Blutungen beim Säugling als Hinweis auf ein Schütteltrauma. Klin Monbl Augenheilkd, 1997; 211: 354-35
- Bhardwaj G, Chowdhury V, Jacobs MB, et al. A systematic review of the diagnostic accuracy of ocular signs in pediatric abusive head trauma. Ophthalmology. 2010;117(5):983-992.e17
- Meier P, Wiedemann P, Glaskörper- und Fundusveränderungen beim TersonSyndrom. Drei Falldarstellungen. Klin Monbl Augenheilkd, 1996; 209: 244-248
- Azuma N, Yoshida T, Yokoi T, et al. Retinal hemorrhages and damages from tractional forces associated with infantile abusive head trauma evaluated by wide-field fundus photography. Sci Rep. 2024;14(1):5246
- Maguire S, Watts P, Shaw A, et al. Retinal haemorrhages and related findings in abusive and non-abusive head trauma: a systematic review. Eye (Lond) 2013; 27: 28–36
- Valeina, S., Krumina, Z., Sepetiene, S., et al., Fabricated or induced illness presenting as recurrent corneal lesions, cataracts, and uveitis. J Pediatr Ophthalmol Strabismus, 2016; 53(6), e6-e11
- Schmitt B, Kempe C, Neglect and abuse of children. In: Vaughan VC, McKay RJ (Hrsg.), Nelson. Textbook of pediatrics, 10. Auflage. W. B. Saunders, Philadelphia, 1975; 107-111
- Jacobi G, Schadensmuster schwerer Mißhandlungen mit und ohne Todesfolge. Monatsschr Kinderheilkd, 1986 134: 307-315
- Adams G, Ainsworth J, Butler L, e al., Update from the ophthalmology child abuse working party: Royal college ophthalmologists. Eye, 2004; 18:795-798
- Goetting M, Sowa B, Retinal hemorrhage after cardiopulmonary resuscitation in children: An etiologic reevaluation. Pediatrics, 1990; 85: 585-588
- Fledelius H, Retinal haemorrhages in premature infants: a pathogenetic alternative diagnosis to child abuse. Acta Ophthalmol Scand. 2005;83(4):424-7
- Национална програма за превенция на насилието и злоупотребата с деца за периода 2023-2026 г, Решение № № 51 от 23.01.2023 г на Министерския съвет от 26.01.2023 г.
Адрес за кореспонденция:
Калина Златкова Трифонова, Клиника по Офталмология, УМБАЛ „ Проф. Стоян Киркович“, Ген. Столетов 2, пощ. Код 6000, гр. Стара Загора
e-mail: kalina.trifonova@trakia-uni.bg
тел 0888852673